Yaptığım yemeklerin çoğunda döküm tava kullanıyorum. Evde ızgara yapmanın ve et mühürlemenin en güzel yolu bu. Birçok takipçimden hangi döküm tavayı tercih edecekleri ve tavanın ne kadar ısıtılması gerektiği konusunda sorular gelmekte. Dolayısıyla bu yazımda kullandığım döküm tavalar ve kullanımları ile ilgili size bazı bilgiler vereceğim.Herkesin aklındaki ilk soru ; Hangi marka döküm tava kullanmalıyım?
Bu sorunun cevabından önce, döküm tava nedir? Neden bu kadar ağır ve temizliği diğerlerine göre zor döküm tavaları kullanmak istiyoruz?
Döküm tava, eriyik demirin tava şeklinde tek parça dökülmesi ile elde edilen ve yapısı gereği ısıyı uzun süre muhafaza eden ve eşit dağıtan bir tavadır. Bu tavalar diğer teflon ya da çelik tavalara göre çok daha ağır ve kalındır.
Ham döküm ve emaye kaplı döküm tava nedir?
Aslında iki tip tavanın da üretim şekli aynıdır. Ham döküm tavada koruyucu kaplamalar kullanılmadığı için paslanmaya çok açıktır. Ek olarak gözenekli yapıda oldukları için deterjan ile yıkama yapıldığında deterjanı gözeneklere hapsedebilir. Bu da sağlık açısından hiç istenmeyen bir durumdur. Bu sebeplerden dolayı mutfak malzemelerinde genellikle koruyucu kaplamalar kullanılır. Döküm tavalardaki koruyucu ise emaye kaplamadır. Emaye kaplama, bazı metal oksitlerin ve tuzların yüksek sıcaklıklarda eritilip hızlıca soğutulması sonucunda, kaplanan yüzey üzerinde oluşan camsı bir yapıdır. Camsı yapıda olması paslanmaya karşı tavayı koruduğu gibi deterjan ile yıkanmasında da bir sakınca yoktur. Bunun dışında yüksek sıcaklıklara dayanması, mikrop tutmama özelliği, dayanıklı ve sert yapıda olması emaye kaplı döküm tavaların tercih edilmelerine neden olmaktadır.
Döküm tava kullanımı, özellikle et mühürlemede aşağıdaki iki sebepten dolayı çok önemlidir:
- Tavanın çok yüksek sıcaklıklara çıkabilmesi
- Isıyı uzun süre tutabilmesi ve tava yüzeyine eşit dağıtabilmesi
Çünkü, çok yüksek ısıya çıkardığınız tava, eti koyduğunuzda ısısını büyük ölçüde kaybeder. Döküm tava bu ısı kaybını en aza indirerek mükemmel bir mühürleme sağlar. Bu işlem ince bir tavada yapılmış olsaydı, döküme kıyasla fazla ısınamayan tavada, etin koyulması ile birlikte ciddi bir ısı kaybı olacak ve başarılı bir mühürleme sağlanamayacaktı.
Eveeeeet, döküm tavanın öneminden kısaca bahsettik. Demek ki neymiş; iyi et pişirmek için döküm tava şart!! :)
Piyasada birçok döküm tava markası mevcut. Ben 3 farklı marka döküm tava kullanmaktayım. Bunlar:
- Hecha Döküm Tava
Hecha marka döküm tava, bu sektörün Türkiye'deki öncülerinden ve benim ilk göz ağrım:) Ben aşağıdaki ürünü kullanıyorum. Kare biçimli ve tek ocak için uygun olan bu tava oldukça ağır ve kalitesini hissettiriyor. Fiyat olarak Hecha, diğer kullandığım tavalara göre biraz daha pahalı. Boyut olarak biraz küçük, ancak iki kişi için ideal. Kalabalık olduğunda bu tava yetersiz kalabiliyor. Tabi markanın farklı büyük ürünleri de mevcut .
- Essenso Döküm Tava
Yemek yapanın misafiri çok oluyor:) Bu nedenle Essenso'nun iki ocağı kaplayan tavasını aldım. Tava boyutu çok iyi. Ocağın iki gözünü de harıl harıl açabiliyorsunuz. Tek seferde 4-5 kişilik et yapabiliyorsunuz. Bu tavanın dalgalı çıkıntıları estetik olarak güzel durmakla birlikte temizliği biraz zor oluyor. Essenso'nun bu ürününden gayet memnunum.
- Lava Döküm Tava
Lava döküm tava da diğer kullandığım tavalar gibi kaliteli. Tavanın çıkıntılı ve düz pişirme yüzeyleri mevcut. Çıkıntılı yüzeyde et yaparken düz zemininde de sebze soteleyebilirsiniz. Boyutu tek ocak gözüne göre biraz büyük. Bu tavanın ızgara çıkıntılarının düz ve ince olması et üzerinde nefis bir mühürleme ve ağız sulandırıcı bir görüntü bırakıyor. Lava'nın bu ürününden de çok memnun kaldım.
Pişirdik, yedik, içtik!! Gelelim temizliğe:) Bir kere tavalar çok ağır olduğu için biz beylere iş düşüyor. Tavaların hepsi emaye kaplama olmasına rağmen ben yine de deterjan kullanmayı tercih etmiyorum. Eti pişirdikten sonra temizlemek için içine su koyup kaynatıyoruz. Yağ tabakası yumuşayacak ve çözülecektir. Daha sonra akan suyun altında fırça ile bastırarak iyice temizliyoruz. Metalik fırça ya da tel kullanılmamalıdır. Aksi halde emaye kaplamasına zarar vermiş oluruz. En son olarak kağıt havlu ile tavanın nemini alıyoruz. Sabaha kadar kurumaya bırakıyoruz. Tavaların yağlanıp saklanması ile ilgili bilgilere rastlayabilirsiniz. 2-3 ayda bir önerilmekle birlikte asıl ham döküm tava için geçerli bir yöntemdir. Ben tavaları yağlamadan kaldırıyorum.
Döküm tavalarla ilgili kısa bilgiler verdik. Hangi döküm tavayı almalısınız? Öncelikle emaye kaplı demir döküm tava alınmalı. Marka seçimi için biraz işlevselliğine göre karar vermek gerekli. Şunu söyleyebilirim, bence iyi bir et severin en az iki tavası olmalı. Birisi tek ocak gözü için diğeri ise iki ocağı da kaplayacak şekilde. Bir diğer nokta ızgara çıkıntıları düz ve biraz ince olmalı. Bu şekilde çok estetik mühürleme yapılabiliyor ve temizliği daha kolay oluyor.
Şimdi diğer bir soru: Tava ne kadar ısıtılmalı? Bazı takipçilerim tavayı ellerini üzerinde 3 sn. kadar tutabilecekleri seviyede ısıtmaya çalışıyorlar. Şöyle ki; 3 sn. testi geçerli, ancak mangal için geçerli!! Eğer etinizi mangalda yapacaksanız, mangalı eti koymadan önce üzerinde elinizi 3 sn. kadar tutabilecek kadar yakmalısınız. Ancak döküm tavada bu geçerli değil. Tavanın 6-7 dk. yüksek ateşte ısınması yeterli. Tavanın üzerinden dumanlar çıkmaya başlayınca zaman geldi demektir:)
Not 1: Eti koyduktan sonra ocağı kısmayın.
Not 2: Eti pişirirken tavayı değil eti yağlayın.
Şimdi diğer bir soru: Tava ne kadar ısıtılmalı? Bazı takipçilerim tavayı ellerini üzerinde 3 sn. kadar tutabilecekleri seviyede ısıtmaya çalışıyorlar. Şöyle ki; 3 sn. testi geçerli, ancak mangal için geçerli!! Eğer etinizi mangalda yapacaksanız, mangalı eti koymadan önce üzerinde elinizi 3 sn. kadar tutabilecek kadar yakmalısınız. Ancak döküm tavada bu geçerli değil. Tavanın 6-7 dk. yüksek ateşte ısınması yeterli. Tavanın üzerinden dumanlar çıkmaya başlayınca zaman geldi demektir:)
Not 1: Eti koyduktan sonra ocağı kısmayın.
Not 2: Eti pişirirken tavayı değil eti yağlayın.
Evet arkadaşlar döküm tavalar ile ilgili gerekli tüm bilgileri verdik. Halen aklınıza takılan bir soru olursa sorabilirsiniz:)
Merhaba,
YanıtlaSilBir sorum olacaktı. Essenso'nun temizliğini nasıl yapıyorsunuz. İlk kullanımdan önce herhangi bir prosedür izlediniz mi?
Merhabalar,
YanıtlaSilİlk kullandımdan önce hiç bir tavamda bir prosedür izlemedim. Dikkat edilecek önemli bir nokta sıcak tavaya birden soğuk su dökmemek. Bu tava üzerindeki emaye (emaye bir camdır) kaplamaya zarar verebilir. Esensonun temizliğini, pişirme işlemi bittikten sonra tava biraz soğuduğunda ılık su koyup tekrardan kaynatıp akan sıcak suyun altında fırça ile bastırarak yapıyorum. 3-4 seferde bir deterjanla temizliyorum. Emaye kaplı olduğu için bir sorun teşkil etmiyor
Merhaba,
YanıtlaSilGrill döküm tavalarda yağ hangi esnada dahil edilmeli ??
Merhaba Süleyman Bey,
SilEt pişiriken kesinlikle tava yağlanmamalıdır. Tavanın ısınması için 7-8 dakika yüksek ateşte beklendiği için tava yağlanırsa yağ çok yanar ve kötü bir koku oluşur. Tava kuru şekilde ısıtılmalı ve eti koymadan hemen önce ince bir tabaka ayçiçek yağı ile yağlanmalıdır. afiyetle...
merhaba,yeni aldığım hecha marka tavanın iç dış ve sap kısmında minik çukurlar var. sap kısmında damarlı bir görüntü var.çatlamış gibi ama ele gelmiyor.bunlar normalmi aceba.internetten almıştım iade etmelimiyim.teşekkürler
YanıtlaSilmerhabalar,tava üzerindeki minik çukurlar ve sap kısmında damarımsı görüntüler normalmi.hecha marka tavayı internetten almıştım iademi etmeliyim.teşekkürler
YanıtlaSilMerhaba,
YanıtlaSilMinik çukurlar çok önemli değil kaplama sebebi ile oluşmuştur. Ancak damarlı bir görüntü ile hiç karşılaşmadım. İsterseniz Etmanyak-Instagram hesabından bana bir resim gönderebilirseniz daha iyi yardımcı olmaya çalışırım.
Döküm Tavalar
YanıtlaSilDökme demir tavalar en sağlıklı pişirme gereçlerindendir. Üzerinde koruyucu tabaka bulunmayan döküm demirlere ham döküm demir denilir. Çok yüksek ısıya dayanıklı olan ve ısıyı yüzeyine eşit yayan bu tencerelerden pişme sırasında gıdalara demir geçebiliyor. Koruyucu kaplı emayeli demir dökümler, kullanım yüzeyinde koruyucu bir tabaka olarak emaye kullanılan demir döküm pişirme kaplarıdır. Emayenin çatlak ya da dökük olmamasına dikkat edilmelidir. Emaye yıpranmadığı
sürece sağlıklı bir pişiricidir.
Cam kaplı demir dökümler, kullanım yüzeyinde koruyucu bir tabaka olarak emaye yerine cam kullanılan demir döküm pişirme kaplarıdır. Cam kaplama, fırında ya da ocakta rahatlıkla kullanılabilir. Cam gözeneksiz bir materyaldir, asit ve alkaliden etkilenmez. Bu nedenle hem pişirme hem de saklama kabı olarak kullanılabilir. Bu yüzden de hem sağlıklı hem de çizilmeyen bir maddedir. Cam kaplı döküm demir tavaların ağırlıkları ve fiyatları yüksek olmakla birlikte yaşam boyu sağlıklı bir şekilde kullanılabilir, bu kullanım sürecinde bakım gerektirmez, metal dahil her türlü temizleme ve kazıma yöntem ve aletleriyle güvenle kullanılabilir.
Cam kaplama tencere / tava
1. İç bölümdeki özel bir bileşim olan (patentli) cam kaplama
2. Dökme demir / saç
3. Renkli cam kaplama
• Bu yüksek kaliteli cam kaplama özellikleri; termal şoklara, çizilmelere dayanıklıdır ve ürünlerin direncini artırmak
• ideal yakıcı braising ve gıda maddeleri caramelizing için uygundur.
• Amatör aşçılar ve profesyonel aşçılar tarafından önerilen, bu cam kaplama da üstün non-stick özellikleri vardır.
• Kolay temizlenir ve kullanımı çok kolay.
Emaye ile Cam kaplamanın farkları
Yeni satın alınan ürünü ilk kez kullanmak:
Emaye kaplıda ; Sıcak su ile ürünü durulayın ve kurumaya bırakın. Iç yüzeyleri küçük bir fırça yardımıyla biraz bitkisel yağ sürün. Bir dakika boyunca ürünü ısıtın ve daha sonra kağıt havlu ile fazla yağı çıkarın. Ürününüz artık kullanıma hazırdır!
Bu adımları ürününüzü kullanmak istediğiniz her zaman tekrarlayın.
Cam kaplısa ise; Ilık sudan geçirin ve kullanmaya başlayın, başka bir işleme gerek yoktur.
Önlemler:
• Emaye kaplıda ;Ürününüz ısındıktan sonra pişirmeye geçmeden önce ya tavanın tabanını yada etinizi yağlamalısınız.
• Cam kaplıda ise; Hiçbir yağ kullanımına ihtiyaç yoktur, yapışmaz.
• Emaye kaplıda ;Silikon veya ahşap mutfak eşyaları kullanmanızı önerilir.
• Cam kaplıda ise; Her türlü metal,kesici, sivri vb.. malzemeyi kullanabilirsiniz.
Bakım ipuçları
• Emaye kaplıda ; Yüzeye yapışmış gıda artıkları varsa bunları temizlemek için toz deterjan veya sert süngerlerle temizlemeyin, herhangi bir aşındırıcı veya deterjan kullanmayın. Bunun yerine ılık suda yapışan gıda artıklarını yumuşatmak ve daha sonra bir yumuşak ovma süngeri ile artıkları çıkarın. Emaye ürünleri de bulaşık makinesinde yıkanabilir, ancak genel olarak üreticiler bulaşık makinesinin çok sık kullanılmamasını tavsiye ederler. Günlük bulaşık makinesi deterjanları ürününüzü paslanmasına ve uzun vadede zarar görmesine, deterjanın geçirgen olan emaye yüzeyden emilip daha sonra gıdaya karışıp kanserojen madde oluşumuna sebebiyet verebilir. Yıkadıktan sonra temiz bir mutfak havlusu ile iyice kurulayın ve tamamen kuru olduğunda sadece yerine kaldırın. Bunlara uyulmaz ise garanti kapsamı dışıdır.
• Cam kaplıda ise ; Her türlü deterjan veya kimyasal malzeme ile temizleyebilirsiniz, bulaşık teli, scotch brite, tel fırça ile de ovabilirsiniz. Tüm temizleme malzemelerini ve aletlerini kullanabilirsiniz. Ürünlerinizi her gün yada her saat bulaşık makinesinde yıkayabilirsiniz, geçirgenliği söz konusu olmadığı için hiçbir sakıncası yada ürünlere etkisi yoktur.Yıkadıktan sonra yerine kaldırabilirsiniz. Ömür boyu garantilidir.
bilgilendirme için teşekkürler..
SilArkadaşlar,bende emaye kaplamasız bir tava aldım,döküm tava hakkında kendimce birşeyler anlattıgım kanalıma beklerim,seasoning ve temizleme ile ilgili olarak videolar mevcut,ilgilenenlerin bilgisine.
YanıtlaSilhttps://www.youtube.com/channel/UCkinJbCStzRRcBo0WTwm6vQ
essenco döküm tava aldım.ortası bombeli böyle yapılmasının mutlaka bir önemi vardır diye düşündüm.malesef tamamen yanlış tasarım.zaten ısı yüksek olduğundan malzemenin suyu kenarlara akıyor ve o bombeli kısım malzemeyi mutlaka yakıyor.ne et ,ne sebze güzel pişmiyor.lutfen alırken iyi düşünün .her yöntemi denedim sonuç hep kötü.aldığıma bin pişman oldum üstelik çok da pahalı.bari değseydi tanıdığım herkese de almamalarını tavsiye ediyorum.iade etmek istiyorum alalı 2 ay oldu çok pişmanım.
YanıtlaSilFunda hanım ben de aynısından aldım amacının zaten yağın yanmaması olduğu yazıyor üstünde ama nasıl kullanılacagına dair bi fikrim yok keşke yorumunuzu önceden okusaydım
SilFunda hanım, aslında bombeli olması yağların kenarlarda birikmesine neden olmakta. Bu tasarımdaki amaç ise kenarlarda daha az ısı olmasından dolayı yağın daha az yanması ve daha az duman oluşturması. Ben bizzat denemedim ama az da olsa faydası olduğunu söyleyenler var. Bilgilerinize.
Silefsane yazı olmuş. uzun süre geçmiş olsada teşekkür etmek istedim. gayet doyurucu bir yazı.
YanıtlaSilMerhaba çok teşekkürler yazınız için. Emaye kaplı aldım. Cam kaplıyı övmüş bir yorumcu arkadaş sağ olsun. O yazıyı okuyunca keşke cam kaplı alsaydım dedim, yalnız inceledim sadece bir markanın bulabildim fiyatı da 5 kat pahalı. Bilmiyorum ne kadar gerekli... Dikkatli kullanan birisi için emaye kaplı yeterli bence.
YanıtlaSilTemizlemeyi sıcak suyla bekletme ve çizmeyen süngerle yapıyoruz yalnız kurulama olayında kağıt havlu kullanınca iplikçikler kalıyor. Bir de sanki kağıt havlu çiziyor gibi hisse kapılıyorum. Acaba mikrofiber bez mi kullanmak gerekiyor? Sonuçta LCD'leri bile çizmeden temizleyen mikrofiber bez tavaya hiç zarar vermese gerek...
Son olarak yağ mevzusu... Evet kaplamasız döküm tavalar için mutlaka gereken seasoning işlemi dışında normal emaye kaplı bir tavayı yağlamak istediğimizde hangi yağı seçmeliyiz? İnternette çok çeşitli farklı görüş var. Kimisi sağlık için Sızma zeytinyağı kullanın demiş kimi Rafine (veya Riviera) Zeytinyağı veya Ayçiçek yağı gibi...
Bense yağ kızdıkça zararlı diye biliyordum. Wikipedia'dan baktığım kadarıyla tütme noktaları (smoke point) şöyleymiş
Sızma zeytinyağının (extra virgin olive oil) 160 C
Rafine zeytinyağı (refined olive oil) 200 C
Ham ayçiçek yağı (unrefined sunflower) 107 C
Rafine ayçiçek yağı (refined sunflower) 227 C
Tereyağı (butter) 150 C
Rakamlar ne kadar doğru bilemem. Ama tabloya bakılırsa yağ rafine oldukça hem tütme hem kaynama noktaları artıyor ve sadece bu açıdan rafine yağlar pişirme için daha güvenilir aralığa sahiptir denenebilir. Ama dikkat! Rafine yağların da pişirme sırasında trans yağlara dönüştüğünü çok zararlı olduğunu unutmamak gerekir. Ne yapmak gerekiyor ben çok kararsız kaldım. Sonuç: Yağsız kullanmak fikri en iyisi.
Sağlıcakla kalın.
Teşekkür ederim:) Emaye kaplı tavalarda seasoning işlemine gerek yoktur. Ama emaye kaplı tavalarımızı kullanıp yıkadıktan sonra ince tabaka yağ ile yağlayıp saklamak faydalıdır. Bu yağı ayçiçek yağı tercih ediyorum. Sebebi ise yanma nontası yüksek.
Sil